Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian’ın daveti üzerine 7 Haziran Pazartesi günü Fransa’yı ziyaret etti. 

Dışişleri Bakanlığı, Paris’te iki bakanın görüşmesi sırasında ikili ilişkiler, Türkiye-AB işbirliği ve bölgesel gelişmelerin ele alındığını açıkladı.

Çavuşoğlu, ziyaret sırasında Türkiye’nin Fransa’yla ilişkilerini karşılıklı saygı temelinde güçlendirmeyi hedeflediğini kaydetti.

İki ülke arasında gergin bir dönemden sonra yapılan bu ziyaret Fransız basınında değişik açılardan ele alındı ve Fransa ve Türkiye arasındaki ilişkilerin son yıllarda geçirdiği aşamalar kendi bakış açılarından haber-yorum biçiminde incelendi.

Ziyaret, Fransız basınında genel olarak Türkiye’nin ikili ilişkilerdeki gerginliği yatıştırma ve uluslararası planda içine düştüğü yalnızlıktan çıkma çabalarının bir parçası olarak değerlendirildi.

“Gerilimi yatıştırmaya yönelik…”

“Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, pazartesi günü, Fransız mevkidaşı ile görüşmek üzere Paris’e bir ziyaret yaptı. 

Bu ziyaret, Libya, Suriye, Doğu Akdeniz ya da Fransa’nın İslamiyet konusunda Türk etkisini kırmaya yönelik hamleleri gibi iki ülke arasındaki sorunlu dosyaların yol açtığı bir yıllık gerginlik döneminden sonra yapıldı.

İki ülkenin Dışişleri Bakanları, Doğu Akdeniz ve Libya konusunda Emmanuel Macron ve Recep Tayyip Erdoğan arasında bir yıldan fazla süren gerilimi yatıştırmaya yönelik bir diyalog amacıyla 7 Haziran Pazartesi gün Paris’te bir araya geldi.

Brüksel’de 14 Haziran’da toplanacak NATO zirvesine birkaç gün kala Çavuşoğlu, Twitter üzerinden verdiği mesajda, “Fransa ile ilişkilerimizi karşılıklı saygı temelinden güçlendirmek istiyoruz” dedi.

Fransız Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian ise iletişiminde daha gerçeklere dayalı bir tutumu tercih etti. Fransa Dışişleri Bakanlığının verdiği bilgiye göre, iki Bakan tartışmalı konularda genel ufuk turu yaptı ve ikili ilişkileri değerlendirdi.

Fransa ve Türkiye, son zamanlarda birçok konuda düşmanca bir tavır takındı. Bu tavır, Paris’in Doğu Akdeniz’de doğal gaz emelleri karşısında Atina’yı desteklemesi ve 2020 Haziran ayında Türk ve Fransız savaş gemilerinin karşı karşıya gelmesiyle iyice berraklaştı.

Birçok uyuşmazlık

Avrupa'dan gelen uyarıları dikkate almayan Türkiye, geçen yıl Yunan karasularında birkaç kez gaz arama operasyonu düzenleyerek iki ülkenin savaşa çok yakın olduğu 1996'dan bu yana eşi görülmemiş büyüklükte bir diplomatik krize neden oldu. Ancak Avrupa'nın Ankara'ya yönelik yaptırımlarının açıklanmasının ardından Recep Tayyip Erdoğan, yatıştırma jestlerini çoğaltmış ve Yunanistan'ı görüşmeye çağırmıştı.

Fransa ve Türkiye arasındaki ilişkiler Suriye, Libya ve daha yakın zamanda Azerbaycan ile Ermenistan arasında Dağlık Karabağ'daki ihtilaf nedeniyle yaşanan anlaşmazlıklar yüzünden keskin bir şekilde daha da kötüleşti. Savaş sırasında Ermeniler, Türkleri doğrudan çatışmaya karışmakla suçladılar ki bu suçlama Ankara tarafından hep geri çevrildi. Aralarında Fransa'nın da bulunduğu birçok ülke, Türkiye yanlısı Suriyeli savaşçıların Azerbaycan güçlerinin yanında cepheye gönderilmesini de kınamıştı.

Recep Tayyip Erdoğan, “Sevgili dostum Aliev (Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliev), Fransızlara, Ermenileri çok seviyorlarsa onlara Marsilya'yı vermeleri gerektiğini tavsiye etti. Ben de onlara aynı tavsiyede bulunuyorum” demişti.

“Macron Fransa için problemdir”

Türk Cumhurbaşkanı, Ekim ayında, Fransa’da İslamcı “ayrılıkçılığa” karşı söylemleri ve Hazreti Muhammed karikatürleri çizme özgürlüğünü savunduğu için Macron’u İslam’a karşı “nefret kampanyası” yürütmekle suçlamış ve “akıl sağlığını” sorgulamıştı. 

Erdoğan, Fransız ürünlerinin boykot edilmesi çağrısında bulunmuş ve Müslüman dünyasında Emmanuel Macron'a, Samuel Paty suikastıyla ilgili olarak yağan eleştirilere bir tuğla da kendisi eklemişti.

Emmanuel Macron, karşılık olarak, Türkiye’deki Fransa Büyükelçisini geri çağırırken, Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian da “Türkiye’nin, Fransa ve Cumhurbaşkanına karşı nefret uyandırma arzusunu” kınamıştı. 

Ekim ayının sonunda, “Charlie Hebdo”nun Cumhurbaşkanı Erdoğan'ı tişört ve şortla bira içerken, yüzü kapalı bir kadının eteğini kaldırıp çıplak kalçalarını açığa çıkarırken gösteren bir karikatür yayınlamasıyla Türkiye'nin öfkesi yeniden alevlendi. Ankara da Fransa'ya karşı “adli ve diplomatik” tedbirler alındığını açıklayarak tepki gösterdi. 

Recep Tayyip Erdoğan, aralık ayı başında, yeniden Elysée Sarayının sakinini hedef aldı. Erdoğan, 4 Aralık’ta İstanbul’da gazetecilerle söyleşirken, “Macron, Fransa için problemdir. Fransa, Macro ile çok tehlikeli bir dönem yaşıyor. Fransa’nın bir an önce Macron sorununda kurtulmasını umuyorum” dedi.

O zamandan beri berbat ilişkilere sahip olan iki Devlet Başkanı, mart ayında video konferans yoluyla bir araya geldi.

“Ankara artan yalnızlığından çıkmaya çalışıyor”

Türkiye şimdi, Ankara'dan gerilimi azaltmak için somut işaretler talep etmeye devam eden Fransa ile “yakınlaşma ve ortak çıkarlar” konusunda ısrarlı davranıyor. 

Paris, özellikle Trablus'ta önceki hükümete destek olmak için Türkiye tarafından Libya'da konuşlandırılan Suriyeli paralı askerlerin geri çekilmesini talep ediyor.

Fransa Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “Libya’da, siyasî, güvenlik ve seçim geçiş takvimine uyulmasını sağlamak ve ateşkesi gerçeğe dönüştürmek için her şey yapılmalı” dedi.

Sözcü Agnès von der Mühll, iki Bakanın, ikili planda “Fransa-Türkiye Karma Ekonomik ve Ticaret Komitesinin (JETCO) bu sonbaharda bir sonraki oturumunu düzenleme isteklerini” dile getirdiğini bildirdi.

Ankara, bu yılın başından beri bölgesel ve uluslararası sahnede artan yalnızlığından çıkmak için Batılı ve bölgesel müttefiklerine yönelik jestlerini artırıyor.”