Tweet |
İki ülke arasındaki gergin ilişkilerin ortasında, Rusya'nın devlet atom enerjisi şirketi Ermenistan'ın nükleer santralini modernize edecek ve muhtemelen yeni bir ünite inşa edecek.
15 Aralık'ta Ermenistan ve Rusya, Ermenistan'ın Metsamor Nükleer Güç Santrali'nin (NGS) modernizasyonu ve ömrünün 2036 yılına kadar uzatılmasına ilişkin bir sözleşme imzaladı.
Yenileme çalışmaları Rusya'nın devlet nükleer enerji şirketi Rosatom'un bir yan kuruluşu olan Rustatom Service JSC tarafından yapılacak ve Ermenistan hükümetine 65 milyon dolara mal olacak.
Anlaşma, Erivan'ın Moskova ile arasına siyasi mesafe koyma çabalarının ortasında, Rusya'nın Ermenistan'ın altyapısı ve ekonomisi üzerindeki etkisinin ne kadar büyük olduğunu bir kez daha hatırlatıyor.
Metsamor, ülkenin yıllık elektrik üretiminin ortalama yüzde 31'ine katkıda bulunarak Ermenistan'ın enerji manzarasında önemli bir rol oynuyor.
Iğdır'a 16 kilometre
Güney Kafkasya'daki tek nükleer enerji santrali olan Metsamor, Erivan'ın yaklaşık 30 kilometre batısında yer alıyor. Santralin Iğdır'a olan uzaklığı ise 16 kilometre. Bu da Türkiye açısından büyük risk yaratıyor.
Sırasıyla 1976 ve 1980 yıllarında faaliyete geçen Metsamor-1 ve Metsamor-2 olmak üzere iki üniteden oluşuyor. Aralık 1988'de Spitak'ta meydana gelen 6,9 büyüklüğündeki depremin ardından rağmen reaktör büyük çaplı zarara uğradı ve 1989 yılında “sismik güvenlik açığı” gerekçesiyle kapatılmıştı.
Ünite 2, 1995 yılında Ermenistan'daki enerji sıkıntısı nedeniyle yeniden faaliyete geçirildi ve o zamandan beri faaliyette olan tek nükleer ünite oldu.
Rosatom, 2021 yılında, NGS'yi 2026 yılına kadar çalışacak şekilde onardı ve geliştirdi. Modernizasyon, 2015 yılında Ermenistan ile Rusya arasında imzalanan bir kredi anlaşması kapsamında gerçekleştirildi.
Yeni anlaşma kapsamında Rosatom, Ünite-2'nin ömrünün 2036 yılına kadar uzatılmasına yardımcı olacak ve bu tarihten sonra hizmet dışı bırakılacak.
Yenileme operasyonları, Ermenistan hükümeti tarafından devlete ait santral yönetimine sağlanan bir "bütçe kredisi" şeklinde finanse edilecek ve bu yönetim daha sonra Rosatom ile bir sözleşme imzalayacak. Rosatom, 2023-2026 yılları arasında Metsamor NGS'yi Ermeni uzmanlarla işbirliği içinde modernize edecek.
Reaktör 2036 yılında devreden çıkarılacağı için Ermenistan hükümeti Metsamor'da yeni bir nükleer ünite inşa etmeyi planlıyor. Farklı tahminlere göre yeni bir nükleer santralin ya da ünitenin inşası 6-10 yıl sürecek, bu da inşaat çalışmalarının önümüzdeki birkaç yıl içinde başlatılması gerektiği anlamına geliyor.
Rusya Başbakan Yardımcısı Alexey Overchuk'un 15 Aralık'ta yeni nükleer güç üniteleriyle ilgili müzakerelerin sürdüğünü söylemesine bakılırsa bu inşaat çalışmaları Rosatom tarafından yürütülecek gibi görünüyor.
Enerjide Rusya'ya aşırı bağımlılık
Yeni Metsamor anlaşması Ermeni-Rus ilişkilerinde karmaşık bir döneme denk geliyor. Azerbaycan'ın Eylül ayında Dağlık Karabağ'daki işgale son vermesi Ermenistan'da Rusya'ya karşı kızgınlık yarattı.
Siyasi ittifaklarını çeşitlendirme ve Batı ile daha yakın bağlar kurma yönündeki ısrarlı çabalarına rağmen Ermenistan ekonomisi büyük ölçüde Rusya'ya bağımlı kalmaya devam ediyor.
Rusya Ermenistan'ın en büyük ticaret ortağı ve Ermenistan Rusya liderliğindeki Avrasya Ekonomik Birliği (AEB) ve Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü'nün (KGAÖ) bir üyesi. Ancak, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Şubat ayında, Rusya liderliğindeki KGAÖ'ye ülkesinin katılımını dondurduğunu açıklamıştı.
Gazın büyük bölümü Rusya'dan
Rusya, Ermenistan'ın gazının yüzde 87,5'ini sağlıyor (geri kalanı İran'dan geliyor) ve Rus devlet gaz şirketinin yerel iştiraki olan Gazprom Armenia, ülkenin tüm gaz dağıtım altyapısına sahip.
Ermenistan ihtiyacı olan elektriğin yüzde 98'ini ürettiğini söylüyor ancak bu iddia daha da fazla bağımlılığı gizliyor.
Bu elektrik hidroelektrik ve termik santraller ile Metsamor Nükleer Santrali tarafından üretiliyor. Metsamor tamamen Rusya'dan ithal edilen uranyumla beslenirken termik santraller (büyük ölçüde Rus) doğalgazına bağımlı.
Enerji uzmanı Armen Manvelyan, Savaş ve Barış Raporlama Enstitüsü'ne (IWPR) verdiği demeçte Ermenistan'ın elektriğinin yüzde 70'inden fazlasının Rusya'ya bağlı olduğunu belirtiyor. Manvelyan, "Kendi kendimize yetebilmemiz, termik ve nükleer santrallerimizi çalıştıran gaz ve uranyumu ithal ettiğimiz ülkelere bağlıdır. Hükümet yetkililerimiz kendi kendimize yeterliliğimizden bahsederken bunu nasıl sağladığımızı söylemeyi neden unutuyorlar?" diyor.
Ve Ermenistan'ın enerji talebi artmaya devam ediyor. Ermenistan'ın Rus doğal gaz ithalatı 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 6,1 artarak 2,6 milyar metreküpe ulaştı.
Başka kaynaklar arıyor
İran'ın Ermenistan Büyükelçisi Mehdi Sobhani geçtiğimiz günlerde Tahran'ın Ermenistan'a doğalgaz ihracatını üçe ya da dörde katlama ihtimalinden söz etti. Ancak böyle bir hamle, Gazprom'un İran'a giden doğalgaz boru hattını kontrol etmesi nedeniyle Rusya'nın onayını ve kolaylaştırıcılığını gerektirecek.
Ermenistan, enerji sektörünü çeşitlendirme çabalarının bir parçası olarak ABD, Fransa ve Güney Kore'den küçük modüler nükleer reaktörler edinme olasılığını araştırıyor. Ancak şu ana kadar bu konuda somut bir ilerleme kaydedilmesi zor görünüyor.
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 35 | 31 | 1 | 3 | 86 | 22 | 96 | +64 |
2 | Fenerbahçe | 35 | 28 | 1 | 6 | 89 | 31 | 90 | +58 |
3 | Trabzonspor | 35 | 18 | 13 | 4 | 61 | 48 | 58 | +13 |
4 | Başakşehir FK | 35 | 16 | 12 | 7 | 50 | 40 | 55 | +10 |
5 | Beşiktaş | 35 | 16 | 13 | 6 | 48 | 42 | 54 | +6 |
6 | Alanyaspor | 35 | 12 | 10 | 13 | 50 | 47 | 49 | +3 |
7 | Kasımpaşa | 35 | 14 | 14 | 7 | 57 | 63 | 49 | -6 |
8 | Çaykur Rizespor | 35 | 14 | 14 | 7 | 47 | 54 | 49 | -7 |
9 | Sivasspor | 35 | 12 | 11 | 12 | 42 | 51 | 48 | -9 |
10 | Antalyaspor | 35 | 11 | 12 | 12 | 40 | 44 | 45 | -4 |
11 | Adana Demirspor | 35 | 10 | 11 | 14 | 50 | 47 | 44 | +3 |
12 | Samsunspor | 35 | 11 | 15 | 9 | 40 | 45 | 42 | -5 |
13 | Kayserispor | 35 | 11 | 13 | 11 | 41 | 50 | 41 | -9 |
14 | MKE Ankaragücü | 35 | 8 | 12 | 15 | 43 | 46 | 39 | -3 |
15 | Fatih Karagümrük | 35 | 9 | 16 | 10 | 43 | 45 | 37 | -2 |
16 | Konyaspor | 35 | 8 | 14 | 13 | 34 | 48 | 37 | -14 |
17 | Gaziantep FK | 35 | 9 | 18 | 8 | 40 | 55 | 35 | -15 |
18 | Hatayspor | 35 | 7 | 15 | 13 | 39 | 49 | 34 | -10 |
19 | Pendikspor | 35 | 8 | 18 | 9 | 40 | 71 | 33 | -31 |
20 | İstanbulspor | 35 | 4 | 24 | 7 | 26 | 68 | 16 | -42 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Eyüpspor | 33 | 23 | 7 | 3 | 73 | 31 | 72 | +42 |
2 | Göztepe | 33 | 21 | 6 | 6 | 59 | 19 | 69 | +40 |
3 | Sakaryaspor | 33 | 16 | 8 | 9 | 48 | 35 | 57 | +13 |
4 | Bodrumspor | 33 | 15 | 7 | 11 | 42 | 21 | 56 | +21 |
5 | Çorum FK | 33 | 16 | 9 | 8 | 54 | 34 | 56 | +20 |
6 | Kocaelispor | 33 | 16 | 10 | 7 | 48 | 39 | 55 | +9 |
7 | Bandırmaspor | 33 | 13 | 9 | 11 | 49 | 31 | 50 | +18 |
8 | Gençlerbirliği | 33 | 13 | 9 | 11 | 38 | 32 | 50 | +6 |
9 | Boluspor | 33 | 14 | 11 | 8 | 31 | 34 | 50 | -3 |
10 | Erzurumspor FK | 33 | 12 | 10 | 11 | 30 | 30 | 44 | 0 |
11 | Manisa FK | 33 | 9 | 11 | 13 | 40 | 38 | 40 | +2 |
12 | Ümraniyespor | 33 | 11 | 15 | 7 | 38 | 46 | 40 | -8 |
13 | Keçiörengücü | 33 | 10 | 14 | 9 | 33 | 42 | 39 | -9 |
14 | Tuzlaspor | 33 | 9 | 14 | 10 | 34 | 46 | 37 | -12 |
15 | Adanaspor | 33 | 10 | 17 | 6 | 27 | 45 | 36 | -18 |
16 | Şanlıurfaspor | 33 | 8 | 14 | 11 | 30 | 37 | 35 | -7 |
17 | Altay | 33 | 5 | 25 | 3 | 15 | 75 | 9 | -60 |
18 | Giresunspor | 33 | 2 | 27 | 4 | 15 | 69 | 7 | -54 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Esenler Erokspor | 36 | 26 | 5 | 5 | 83 | 29 | 83 | +54 |
2 | Van Spor FK | 35 | 24 | 5 | 6 | 63 | 34 | 78 | +29 |
3 | Bucaspor 1928 | 36 | 21 | 5 | 10 | 54 | 25 | 73 | +29 |
4 | 1461 Trabzon FK | 36 | 21 | 6 | 9 | 71 | 39 | 72 | +32 |
5 | Ankaraspor | 36 | 15 | 8 | 13 | 45 | 35 | 58 | +10 |
6 | Yeni Mersin İdman Yurdu | 36 | 16 | 10 | 10 | 50 | 36 | 58 | +14 |
7 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | 36 | 15 | 14 | 7 | 47 | 38 | 52 | +9 |
8 | Karacabey Belediye Spor | 36 | 13 | 11 | 12 | 43 | 37 | 51 | +6 |
9 | Ankara Demirspor | 36 | 15 | 16 | 5 | 43 | 46 | 50 | -3 |
10 | Diyarbekir Spor | 36 | 12 | 15 | 9 | 39 | 41 | 45 | -2 |
11 | Kırklarelispor | 36 | 11 | 14 | 11 | 33 | 41 | 44 | -8 |
12 | Altınordu | 36 | 10 | 13 | 13 | 45 | 39 | 43 | +6 |
13 | Hes İlaç Afyonspor | 36 | 10 | 14 | 12 | 25 | 38 | 42 | -13 |
14 | Serik Belediyespor | 36 | 10 | 16 | 10 | 29 | 45 | 40 | -16 |
15 | Nazilli Belediyespor | 36 | 11 | 16 | 9 | 38 | 57 | 39 | -19 |
16 | Zonguldak Kömürspor | 36 | 11 | 17 | 8 | 41 | 57 | 38 | -16 |
17 | Kırşehir Futbol SK | 36 | 5 | 23 | 8 | 38 | 76 | 23 | -38 |
18 | Bursaspor | 35 | 5 | 22 | 8 | 25 | 64 | 20 | -39 |
19 | Adıyaman FK | 36 | 4 | 25 | 7 | 28 | 63 | 19 | -35 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kepezspor FAŞ | 28 | 22 | 2 | 4 | 67 | 18 | 70 | +49 |
2 | Aliağa Futbol A.Ş. | 28 | 19 | 0 | 9 | 60 | 18 | 66 | +42 |
3 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 28 | 15 | 6 | 7 | 40 | 25 | 52 | +15 |
4 | 52 Orduspor FK | 28 | 14 | 7 | 7 | 40 | 28 | 49 | +12 |
5 | İnegöl Kafkas GK | 28 | 13 | 7 | 8 | 37 | 30 | 47 | +7 |
6 | Edirnespor | 28 | 13 | 10 | 5 | 45 | 28 | 44 | +17 |
7 | Mardin 1969 Spor | 28 | 12 | 11 | 5 | 40 | 34 | 41 | +6 |
8 | K.Çekmece Sinopspor | 28 | 10 | 10 | 8 | 41 | 31 | 38 | +10 |
9 | Karabük İdmanyurdu Spor | 28 | 10 | 13 | 5 | 27 | 44 | 35 | -17 |
10 | Artvin Hopaspor | 28 | 9 | 12 | 7 | 33 | 29 | 34 | +4 |
11 | Talasgücü Belediyespor | 28 | 10 | 14 | 4 | 34 | 45 | 34 | -11 |
12 | Kırıkkalegücü FK | 28 | 8 | 15 | 5 | 31 | 42 | 29 | -11 |
13 | Gümüşhanespor | 28 | 4 | 14 | 10 | 25 | 49 | 22 | -24 |
14 | Malatya Arguvanspor | 28 | 3 | 21 | 4 | 21 | 57 | 13 | -36 |
15 | Tarsus İdman Yurdu | 28 | 2 | 22 | 4 | 20 | 83 | 10 | -63 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
12/05/2024 | Adana Demirspor | vs | Gaziantep FK |
12/05/2024 | Alanyaspor | vs | Beşiktaş |
12/05/2024 | Fatih Karagümrük | vs | Galatasaray |
12/05/2024 | Fenerbahçe | vs | Kayserispor |
12/05/2024 | Hatayspor | vs | MKE Ankaragücü |
12/05/2024 | Kasımpaşa | vs | Antalyaspor |
12/05/2024 | Konyaspor | vs | Samsunspor |
12/05/2024 | Pendikspor | vs | Çaykur Rizespor |
12/05/2024 | Sivasspor | vs | Başakşehir FK |
12/05/2024 | Trabzonspor | vs | İstanbulspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
10/05/2024 | Keçiörengücü | vs | Altay |
10/05/2024 | Giresunspor | vs | Ümraniyespor |
11/05/2024 | Adanaspor | vs | Bandırmaspor |
11/05/2024 | Boluspor | vs | Çorum FK |
11/05/2024 | Erzurumspor FK | vs | Eyüpspor |
11/05/2024 | Göztepe | vs | Bodrum FK |
11/05/2024 | Kocaelispor | vs | Sakaryaspor |
11/05/2024 | Şanlıurfaspor | vs | Manisa FK |
11/05/2024 | Tuzlaspor | vs | Gençlerbirliği |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
04/05/2024 | Altınordu | 3 - 3 | Ankaraspor |
04/05/2024 | Bucaspor 1928 | 3 - 1 | Diyarbekir Spor |
04/05/2024 | Serik Belediyespor | 0 - 6 | Esenler Erokspor |
04/05/2024 | Beyoğlu Yeniçarşıspor | 3 - 1 | Karacabey Belediye Spor |
04/05/2024 | Adıyaman FK | 4 - 1 | Hes İlaç Afyonspor |
04/05/2024 | Ankara Demirspor | 5 - 2 | Yeni Mersin İdman Yurdu |
04/05/2024 | Kırklarelispor | 1 - 3 | Zonguldak Kömürspor |
04/05/2024 | Kırşehir Futbol SK | 4 - 5 | 1461 Trabzon FK |
30/04/2024 | Diyarbekir Spor | 2 - 1 | Bursaspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
27/04/2024 | Malatya Arguvanspor | 3 - 4 | Talasgücü Belediyespor |
27/04/2024 | Gümüşhanespor | 2 - 4 | Kepezspor FAŞ |
27/04/2024 | Artvin Hopaspor | 0 - 1 | 52 Orduspor FK |
27/04/2024 | Mardin 1969 Spor | 4 - 2 | İnegöl Kafkas GK |
27/04/2024 | Tarsus İdman Yurdu | 1 - 1 | Karabük İdmanyurdu Spor |
27/04/2024 | Ayvalıkgücü Belediyespor | 1 - 0 | Edirnespor |
27/04/2024 | Aliağa Futbol A.Ş. | 6 - 3 | Kırıkkalegücü FK |