İsveçli uçak yapımcısı Saab, Kanada hükümetini, İsveç yapımı Gripen uçakları karşısında Amerikan yapımı F-35 savaş uçaklarının seçilmesiyle sonuçlanan ihalenin şartlarına uymamakla suçladı.

Saab Canada Firmasının Üst Yöneticisi Simon Carroll, Avam Kamarası Hükümet Operasyonları Komitesinde yaptığı açıklamada, hükümet yetkililerinin, halihazırda Lockheed Martin ve ABD ile ihale sırasında üzerinde anlaşmaya varılmış olması gereken sorunlarla ilgilendiğini söyledi.

Carroll, “Hükümetten gelen son açıklamalar, Kanada’nın bizim rakibimizle maliyet, teslimat takvimi ve ekonomik kolaylıklara ilişkin görüşmeler yaptığını gösteriyor. Oysa bu hayatî konularda artık hiçbir görüşme olmaması gerekiyor” dedi.

Kamu Hizmetleri ve Tedarik Sözcüsü Michèle LaRose ise, Bakanlığın prosedüre harfiyen uyduğunu belirtti.

LaRose, “Sonlandırma aşaması ilerliyor ve ihale şartnamesinde belirlendiği biçimde yürütülüyor. Bu aşamada en iyi durumda bulunan teklif sahibi, imzalayacağı sözleşmenin Kanada’nın bütün gereksinimlerini karşılayacağını göstermelidir” dedi.

F-35 alımına ilişkin sözleşmenin 2022 sonuna kadar imzalanması ve ilk uçakların Kanada Kraliyet Hava Kuvvetlerine 2025’te teslim edilmesi bekleniyor.

Saab, Kanada’yı bu ihalede F-35’lerin yapımcı firması Lockheed Martin’i kayırmakla suçlayan ilk firma değil!

Kanada, Lockheed'in beşinci nesil avcı uçağını Hava Kuvvetleri için ikinci kez seçti. 

Muhafazakâr Stephen Harper liderliğindeki hükümet de 2010 yılında ihale düzenlemeden F-35'i seçmişti.

Ancak liberal Başbakan Justin Trudeau, 2015’te seçim kampanyası sırasında rekabetin olmamasını açıkça eleştirmiş ve “açık ve şeffaf bir ihale” yapılacağı sözü vermişti.

Bununla birlikte, Fransız uçak yapımcısı Dassault Aviation, 2018’de, Lockheed Martin lehine haksız koşullar bulunduğu gerekçesiyle ihaleden çekilmişti.

Dassault Aviation’un Üst Yöneticisi Eric Trappier, “Five Eyes ülkelerine (Avustralya, Kanada, Yeni Zelanda, İngiltere ve ABD) Rafale uçaklarını satmanın imkânsız olduğunu” belirterek, “Bu, bizim uçakların onlarınkiyle uyumlu olmamasından değil (…) bize bildirmeyi reddettikleri kurallardın kaynaklanıyor” demişti.

Airbus da 2019’da aynı şekilde ihaleden çekilmiş ve ihale şartnamesinde Lockheed Martin’i gözeten koşullar bulunmasını gerekçe göstermişti.

Boeing de 2021’de, Super Hornet uçaklarının belirtilmemiş bir koşulu karşılamadığı gerekçesiyle ihaleden çıkarılmıştı.

Kanada hükümeti, en sonunda, 28 Mart 2022’de 88 adet F-35 almak için Lockheed Martin ile görüşmelere başlayacağını açıklamıştı.

Sözleşmenin bedeli 19 milyar dolar olarak veriliyor.