Kazakistan, 16 Aralık 1991'de eski Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını kazandı. 1998'de başkent, güneydoğudaki Almatı şehrinden kuzeydeki Astana şehrine taşındı. 23 Mart 2019'da başkentin adı, 30 yıla yakın ülkeyi yöneten bir önceki Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev'in onuruna 'Nur-Sultan' olarak değiştirildi.

Kazakistan'ın 18,4 milyonluk nüfusunun yüzde 68'ini Kazaklar oluşturuyor. Ayrıca büyük bir Rus topluluğu (nüfusun yüzde 19'u) ve daha küçük Özbekler, Ukraynalılar, Uygurlar, Tatarlar ve Alman gruplar bulunuyor. 2009 yılındaki nüfus sayımına göre, dini inanç İslam (nüfusun yüzde 70'i) ve Rus Ortodoks (yüzde 26) arasında bölünmüş durumda.

Ulusal dil olan Kazakça, Kırgızistan ve Tacikistan'ın yanı sıra Moğolistan, Çin ve İran'da coğrafyasında da yaygın dillerden biri. Rusça, idari ve teknik amaçlar için yaygın olarak kullanılıyor ve nüfusun önemli bir kısmı için birinci dil konumunda.

Kazakistan, Birleşmiş Milletler (BM), İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Şanghay İşbirliği Örgütü (SCO), Kuzey Atlantik İşbirliği Konseyi (NACC), Bağımsız Devletler Topluluğu (CIS), Kolektif Güvenlik Antlaşması (CSTO) ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT dahil olmak üzere çok sayıda çok taraflı kuruluşun üyesi. Kazakistan, Haziran 2016'da Dünya Ticaret Örgütü'ne katıldı. Ayrıca, 2017-18 yılı döneminde BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliği yaptı ve Orta Asya bölgesinde seçilen ilk devlet oldu.

Siyasal yapı

Kazakistan, gücün neredeyse tamamen Cumhurbaşkanına ait olduğu bir başkanlık cumhuriyeti. Kazakistan bağımsızlığından bu yana iki anayasaya sahip oldu. İlki, Cumhurbaşkanına geniş kapsamlı yetkiler verdi. 1995'te referandumla onaylanan ikincisi, Başkan Yardımcısı konumunu kaldırarak Başkanın rolünü daha da güçlendirdi. Birkaç kez değişiklik yapılan son Kazakistan anayasası, Cumhurbaşkanı tarafından atanan bir Başbakan ve bir Başbakan yardımcısı öngörüyor.

Başkan, beş yıllık bir dönem için doğrudan oyla seçiliyor. Cumhurbaşkanı, Başbakanı ve Birinci Başbakan Yardımcısını atıyor. Ancak bu atamalarda Ulusal Güvenlik Konseyi'nin onayını almak durumunda. 

Parlamento, bir Senato (üst meclis) ve Meclis'ten (alt meclis) oluşur. Senato'nun 15'i Cumhurbaşkanı tarafından atanan 47 üyesi bulunuyor. Diğer üyeler halk tarafından nispi temsil yoluyla seçiliyor. Meclis 107 sandalyeden oluşuyor. Üyeler halk tarafından dört yıllık bir dönem için seçiliyor.

Nursultan Nazarbayev ilk olarak Aralık 1991'de seçildi ve bağımsızlıktan Kasım Cömert Tokayev'in Kazakistan'ın ikinci Cumhurbaşkanı seçildiği 20 Mart 2019'a kadar bu görevde kaldı. 1991 yılında seçilmesinden önce Nazarbayev, Sovyetler Birliği içindeki Kazak Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti'nin Başkanıydı. Nazarbayev, Cumhurbaşkanlığı görevini devrettikten sonra, ''ömür boyu'' sürecek geniş yetkilerle donatılmış Ulasal Güvenlik Konseyi Başkanlığı'nı üstlendi. 

Şu andaki Cumhurbaşkanı Tokayev eski bir diplomat; Çince, İngilizce, Rusça ve Fransızca biliyor. Dışişleri Bakanı olarak görev yaptığı dönemde, Tokayev nükleer silahların yayılmasının önlenmesini şiddetle savundu. 1992-2002 yılları arasında Başbakan olarak görev yaptı. Cumhurbaşkanı Tokayev, 2008 yılında Kazakistan Senatosu'na seçildiğinde siyasi hayata döndü.

Olaylar nedeniyle istifa etmek zorunda kalan Başbakan Askar Mamin, 25 Şubat 2019'dan bu yana görevdeydi. Mamin, Nazarbayev tarafından bu göreve getirilen bir isimdi. 

Kazakistan'da seçimler, bir Başkan ve Parlamento (üst ve alt Meclisler) seçmek için her beş yılda bir ulusal düzeyde yapılıyor. Yerel temsil organları (Maslikhats) için yerel seçimler de her beş yılda bir sandık başına gidiliyor. 

Kazakistan'da siyasete Nur-Otan Partisi hakim. Ocak 2012'deki Meclis (alt meclis) seçimlerinde Nur-Otan Partisi oyların yüzde 81'ini aldı. Nur-Otan ile yakın ilişki içinde olan diğer iki parti sandalye kazanarak bu Kazakistan'ın ilk çok partili parlamentosu oldu. En son Haziran 2019'da Nur-Otan Partisi oyların yüzde 71'ini kazandı ve Dania Espaeva (Ak Zhol Partisi) Kazakistan tarihindeki ilk kadın cumhurbaşkanı adayı oldu.

Nükleer silahsızlanma ve enerji

Kazakistan, SSCB'nin çöküşünün ardından kendisine miras kalan 1.300 nükleer savaş başlığının imhasına izin verdi. Kazakistan'ın tüm nükleer tesisleri şu anda Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'nın (UAEA) güvencesi altında bulunuyor. Kazakistan, 2004 yılında IAEA ile Koruma Önlemleri Anlaşmasına Ek Protokol'ü imzaladı ve bu 2007 yılında yürürlüğe girdi.

Dünya Nükleer Birliği'ne göre, Kazakistan dünya Uranyum rezervlerinin yüzde 12'sine sahip ve 2009'da küresel üretimin neredeyse yüzde 28'i ile dünyanın önde gelen uranyum üreticisi haline geldi. Kazakistan, 2018 itibarıyla küresel üretimdeki payını yüzde 41'e ulaştırdı ve 2019'da toplam üretimi 22 bin 800 tona çıkardı.

Kazakistan kendi topraklarında nükleer silahları test edilen bir ülke olarak nükleer silahsızlanma ve nükleer silahların yayılmasını önleme konusunda aktif bir yaklaşım benimsiyor.

Ekonomik genel bakış

Kazakistan ekonomisi 2001'den 2007'ye kadar güçlü bir performans sergiledi, enerji ve maden ihracatındaki patlamadan güç aldı.  Uluslararası Para Fonu (IMF) verilerine göre, Kazakistan 2001'den 2007'ye kadar yıllık ortalama yüzde 9,7 GSYİH büyümesini sürdürdü. Ancak bu sağlam büyüme, Küresel Mali Kriz sırasında 2009'da yalnızca yüzde 1,2'ye geriledi. 

Daha sonraki süreçte güçlü bir toparlanma dönemine girdi, 2011'de yüzde 7,5, 2012'de yüzde 5,1 ve 2013'te yüzde 5 büyüme gösterdi. Büyük ölçüde düşük petrol fiyatları ve Rusya'daki ekonomik durumun neden olduğu dış baskıların ve Rus rublesinin devalüasyonunun bir sonucu olarak, büyüme 2015'in son çeyreğinde yüzde 2'ye geriledi. Kazakistan'ın 2019'daki kişi başına gelirinin  10 bin 450 dolar olduğu tahmin ediliyor. 

Doğal kaynakları da dahil olmak üzere tarihi ve coğrafi nedenlerle, Kazakistan ekonomisi, en büyük ithalat ortağı olmaya devam eden Rusya'nın ekonomisine sıkı sıkıya bağlı. Rusya, 1957'de Sputnik I'in fırlatıldığı Baykonur Uzay Üssü uzay tesisi çevresindeki yaklaşık 6.000 kilometrekarelik Kazak bölgesini kiralamaya devam ediyor. Kozmodrom aktif olarak kullanılıyor ve kira süresi 2050'ye kadar uzatıldı. 

2011 yılında en büyük ihracat ortağı haline gelen Çin ile entegre oldu. Kazakistan; Rusya, Belarus, Ermenistan ve Kırgızistan ile bölgede daha fazla ekonomik entegrasyonu kolaylaştırmayı amaçlayan bir gümrük birliği olan Avrasya Ekonomik Birliği'nin de üyesi.

Enerji ve mineraller

Uranyuma ek olarak, Kazakistan, birçoğu kullanılmayan geniş doğal kaynak ve fosil yakıt rezervlerine sahip. Kazakistan, küresel boyutta 12. en büyük kanıtlanmış petrol rezervine ve 14. en büyük doğalgaz rezervine sahip bir ülke. Kömür, altın, krom, çinko, kurşun ve boksit rezervleri için ilk on ülkede yer alıyor. Kazakistan, dünyadaki çinkonun yüzde sekizine, manganezin yüzde yedisine ve demir cevherinin yüzde dördüne sahip.  Bununla birlikte, üretim açısından, Kazak madencilik endüstrisi tam potansiyelini gerçekleştirmekten uzak. 

Kazakistan'ın 2016 yılında günlük petrol üretimi 1,6 milyon varil idi ve bunun yüzde 73'ü ihraç edildi. Kazakistan'ın Hazar Denizi'ndeki sektörünün, henüz kullanılmamış birkaç büyük petrol ve gaz rezervine sahip olduğu tahmin ediliyor. 

2001 yılında Kazakistan'dan Karadeniz'deki bir Rus liman kenti olan Novorossiysk'e bir boru hattının açılmasıyla petrol ihracat kapasitesi önemli ölçüde artırıldı. Kazakistan'ın petrolü de Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattına katılmak üzere Hazar Denizi'nden ihraç ediliyor. 2005 yılının sonlarında Çin'e bir boru hattı açıldı. Bölge genelinde yeni boru hatları da planlanıyor.

Petrole ek olarak, istikrarlı bir şekilde artan doğalgaz üretimi, Kazakistan'ı net ithalatçıdan, çoğunlukla Rusya ve Çin'e net ihracatçıya dönüştürdü.

Kazakistan'ın sanayi sektörü, madencilik ve maden işlemeye ve madencilik ve mühendislik ekipmanlarının üretimi gibi ilgili faaliyetlere büyük ölçüde dışa bağımlı durumda. 

Tarım

Geniş bozkır arazilerinin hem hayvancılık hem de tahıl üretimine ev sahipliği yapabildiği gözönüne alındığında, tarım Kazakistan için önemli bir endüstri konumunda. Kazakistan önemli bir buğday üreticisi. Başlıca ihracat pazarları Orta Asya komşuları, İran ve Türkiye; son yıllarda Çin, Güney Kore ve Japonya'ya ihracat yapmaya başladı. ABD Tarım Bakanlığı, Kazakistan'ın 2019/20 buğday üretiminin toplamının 14 milyon ton olduğunu tahmin ediyor.

Hizmetler ve yatırım

Kazakistan'a doğrudan yabancı yatırım 2014 yılında 129 milyar doları aştı. Daha fazla yatırım çekmek, Kazakistan Hükümeti'nin, özellikle enerji kaynaklarını tamamlayan demir dışı metal üretimi gibi alanlarda ekonomiyi çeşitlendirme çabaları var.

Hükümetin ulaşım geliştirme stratejisi karayolu, havayolu ve demiryolu yatırımların kapsıyor. Yaklaşık 30 milyar doları aşan bu çalışmalar için dıy yatırımcılara ihtiyaç var. Çin-Avrupa 'Yeni İpek Yolu' demiryolu hattı buna bir örnek. 

Son birkaç yıldaki bazı olumlu kurumsal ve yasal değişikliklere rağmen, yatırımcılar, özellikle bölgesel ve belediye düzeylerinde yolsuzluk, bürokrasi ve keyfi kanun yaptırımları konusunda endişe duymaya devam ediyor. Diğer bir endişe de düşük aktif kalitesi ve şeffaflık eksikliğinden muzdarip olan ülkenin bankacılık sektörünün durumu.

Askeri güç

Kazakistan silahlı kuvvetleri Kara Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri, Hava ve Hava Savunma Kuvvetleri unsurlarından oluşuyor. Ayrıca İçişleri Bakanlığı'na bağlı Ulusal Polis, Ulusal Muhafız ve Sınır Teşkilatı (Sahil Güvenlik dahil) unsurları var.  Bu birimler üzerinde idari olarak Ulusal Güvenlik Konseyi söz sahibi. 

Yaklaşık 40 bin aktif görevli askeri olduğu tahmin ediliyor. Bunun 25 bini Kara Kuvvetleri; 3 bini Deniz Kuvvetleri; 12 bini de Hava ve Hava Savunma Kuvvetlerinde görev yapıyor. 

Anayasaya göre, 18-27 yaş arası tüm erkekler en az bir yıl askerlik yapmakla yükümlü.

2020 yılındaki savunma harcamalarının GSYİH'nın yüzde 1,1'ini oluşturduğu tahmin ediliyor. 

Kazak-Kırgız sınırının sınırlandırma anlaşması Ocak 2019'da Kırgızistan tarafından da onaylandı. Kazak-Özbek sınırlarının çizilmesi devam ediyor; Rusya ile devam eden sınır 2007'de başladı; Çin ile sınır anlaşması ise 2002'de tamamlandı