DİSK Kayseri Bölge Temsilcisi Cumali Sağlam DİSK'in Çalışma yaşamı yol
haritasını açıkladı. 
Sağlam,Tüm dünyada neoliberal dönemde kamusal sağlık ve sosyal güvenlik
sistemlerinin zayıflatılmasının sonucu olarak Covid-19 salgını büyük halk
sağlığı sorunlarına yol açarken, gelir eşitsizliğini, toplumsal adaletsizliği ve
yoksulluğu daha da artırdı.
DİSK Yönetim Kurulu, Covid-19 ile mücadelede sırasında ve Covid-19 sonrası
yeni bir toplumsal düzen ve çalışma yaşamında yeni bir yol haritası için bir dizi
acil önlem öneriyor:
 
Covid-19 salgını ülkemizde iki ayını doldurdu. Salgın halk sağlığı yanında toplumsal
yaşamı da derinden etkiliyor. Salgın nedeniyle devasa bir iş ve gelir kaybı yaşanıyor.
Kuşkusuz salgının toplumsal ve iktisadi etkileri en çok işçi sınıfını ve dar gelirlileri
etkiliyor. Salgının gelir eşitsizliğini, toplumsal adaletsizliği ve yoksulluğu daha da
artıracağı sır değil. Tüm dünyada neoliberal dönemde kamusal sağlık ve sosyal
güvenlik sistemlerinin zayıflatılmasının sonucu olarak Covid-19 salgını büyük halk
sağlığı sorunlarına yol açıyor.
 
DİSK olarak Covid-19 salgını ortaya çıkar çıkmaz alınması gereken önlemler ve
izlenmesi gereken politikalar konusundaki görüşlerimizi hükümete ilettik ve
kamuoyuna açıkladık. Hükümetin halkın sağlığını, işini ve geçimini koruma
sorumluluğunu hatırlattık. Ancak hükümet salgına karşı etkin sosyal politikalar
üretmedi. Anayasa'nın sosyal devlet ilkesinin gereğini yerine getirmekten kaçındı.
 
Şimdi, salgına karşı mücadelede yeni bir dönem gündemde iken DİSK olarak, bu
yeni dönemde de önceki politikalarının devamı olan bir dizi öneride bulunmaktayız.
 
Halk sağlığına ilişkin önlemler kapsamında, salgınla bilim ve aklın kılavuzluğunda
mücadele edilmesi gerektiğini, ekonominin ve piyasanın değil halkın ve toplumun
ihtiyaçları ve sağlığının esas alınması gerektiğini bir kez daha hatırlatıyoruz.
Önlemler siyasal hesaplara dayalı olarak değil, bilim insanlarının ve sağlık meslek
örgütlerinin önerileri doğrultusunda alınmalıdır.
 
Çalışma koşullarına ilişkin önlemler kapsamında, salgının başından beri ısrar
ettiğimiz zorunlu ve acil olmayan işler dışında tüm işlerin en az 15 gün süreyle
durdurulması gerektiği konusunda ısrarlıyız. Bu önlem, salgının kontrol altına
alınmasında ve yeni bir dalganın ortaya çıkmasının önlenmesinde son derece
önemlidir.
 
Salgınla mücadelenin en önemli şartı şüphesiz fiziksel mesafe ve izolasyondur. Bu
nedenle çalışma yaşamında köklü değişikliklere ihtiyaç vardır. Çalışma sürelerinin
gelir kaybı olmaksızın kısaltılması, çalışırken hastalığa yakalanan emekçiler için
Covid-19'un iş kazası ve özellikle de sağlık emekçileri için meslek hastalığı olarak

kabul edilmesi, işyerlerinde salgın kurulları oluşturulması, işçi servislerinin yeniden
düzenlenmesi gibi bir çok değişiklige ihtiyaç vardır.
 
Aynı belgede detaylarına ulaşılabilecek, sendikal faaliyetler ve toplu iş
sözleşmelerine ilişkin önlemlerin başında Temmuz ayı ile birlikte olağan toplu iş
sözleşmesi prosedürüne dönülmesi yer almaktadır. Sendikal örgütlenmelerin
önündeki engellerin (işkolu, işyeri barajı vb.) kaldırılması, 696 sayılı KHK ile bir
bölümü merkezi idarede kadroya alınan bir bölümü ise belediye şirketlerine alınarak
"kadrolu kamu işçisi statüsü tanınmayan” yüzbinlerce kamu işçisinin toplu iş
sözleşmesi haklarının tanınması, kamu işçileri arasındaki ayrımcılığın ortadan
kaldırılması, aynı işi yapan işçilerin aynı ücretlere ve haklara sahip olması, belediye
şirketlerine alınan ve kamu işçisi hakları tanınmayan işçilerin de kadroya alınması
gerekmektedir.
 
Covid-19 işçilerin işleri ve gelirleri için büyük risk oluşturuyor. Milyonlarca işçinin
işini ve gelirini korumak için alınması gereken önlemlerise şunlardır:
 
• İşten çıkarma yasağı devam etmeli ve istisnaları kaldırılarak yeniden
düzenlenmelidir.
• Ücretsiz izin uygulamasına son verilmelidir.
• "Nakdi ücret desteği” adı altında yapılan 1.168 TL uygulamasına son
verilerek, bu işçilere kısa çalışma ödeneği uygulanmalıdır. Kısa çalışma
ödeneği için ön koşul aranmamalı ve alt sınırı asgari ücret olmalıdır.
• Merkezi idare ve yerel yönetimlerde çalışan kamu işçilerinin haklarında bir
kayıp yaşanmamalıdır. Kamu hizmeti verenler, özel sektör işçisi gibi
değerlendirilerek ücretsiz izin ve kısa çalışma ödeneğine tabi tutulamaz.
• İşsizlik Sigortası Fonu sadece işçilere tahsis edilmeli ve Fon'dan yapılan
işveren destek ve teşvikleri durdurulmalıdır.
• Kayıt dışı çalışanların geçimini sağlamak üzere düzenli bir sosyal sigorta
desteği sağlanmalıdır. Düzensiz ve kuralları değişen keyfi sosyal yardım
mekanizması yerine bütün yurttaşların asgari geçimi sağlayacak bir aile
sigortası uygulamasına geçilmelidir.
• Emekli aylıkları ve gelirlerinin alt sınırı asgari ücret olmalıdır.
Covid-19 kamu gelirlerinde ciddi bir azalma ve kamu giderlerinde ciddi bir artış
yaratacağı için iktisat ve maliye politikalarında alınması gereken önlemler özetle
şunlardır:
 
• TBMM bütçe yapma yetkisini kullanmalı, Covid-19 koşullarının gerektirdiği
kamucu önceliklere sahip yeni bir bütçe yapılmalıdır.
• Yeni bütçe ile kamuya sosyal harcamalar için yeni kaynaklar yaratılmalı ve
halkın üzerindeki ağır dolaylı vergi yükü azaltılmalıdır.
• Tüm temel tüketim ve ihtiyaçlar üzerindeki dolaylı vergiler kaldırılmalıdır.

• Yeni bütçe ile yeni kaynaklar bulunmalı, özellikle etkin bir servet vergisi ve
adil bir vergi düzenlemesi yapılmalıdır.
• Etkin ve verimli olmayan kamu yatırımları durdurulmalı, bunun yerine istihdam
olanağı sağlayacak kamu yatırım ve hizmetleri öncelenmelidir.
• Kamu istihdamı artırılmalıdır.
 
Covid-19 salgını kadınların ev içi iş yükünü artırırken cinsiyetçi toplumsal işbölümünü
derinleştiriyor ve kadına yönelik şiddeti de artırıyor. Bu nedenle toplumsal cinsiyet
politikaları kapsamında önlemler alınması gerekmektedir. Gerek hukuksal ve
gerekse uygulamada toplumsal cinsiyet eşitliği politikaları daha görünür hale gelmeli
ve etkin şekilde uygulanması sağlanmalıdır. Kadına yönelik şiddet ve tacizi besleyen
söylem ve uygulamalardan vazgeçilmeli, İstanbul Sözleşmesi ve 6284 sayılı Yasa
etkin şekilde uygulanmalıdır.
 
DİSK olarak Covid-19 ile mücadelede sırasında ve Covid-19 sonrası toplumsal
düzen için bir dizi acil önlem öneriyoruz. Bu öneriler kısa vadede hayata
geçirilmelidir. Orta ve uzun vadede ise emekçilerin, halkın ve toplumun ihtiyaçlarını
önceleyen eşitlikçi, dayanışmacı ve sosyal adalet ilkelerine dayanan yeni bir
toplumsal düzen için omuz omuza mücadeleye devam edeceğiz.