CHP Bursa Milletvekili ve PM Üyesi Orhan Sarıbal, tütün ekim alanlarının ve tütün yetiştiricisi çiftçi sayısının hızla azaldığını belirterek, AKP’nin uyguladığı politikalar nedeniyle yerli tütünün yok edildiğini söyledi. Adıyaman, Malatya ve Diyarbakır tütün üreticilerinin eylemlerine de değinen Sarıbal, hak mücadelesi veren çiftçilerin derhal serbest bırakılmasını istedi.

TBMM’de düzenlediği basın toplantısında, ülkemizdeki tütün üretimini ve tütün yetiştiricilerinin durumunu değerlendiren Sarıbal, yerli tütün üretiminin bitme noktasına geldiğini ifade etti. Tütün ekim alanlarının daraldığını, tütün yetiştiren çiftçi sayısının da sürekli olarak düştüğünü kaydeden Sarıbal, şöyle devam etti:

“Tütün üretimi gerçekleştiren çiftçi sayısı 2002 yılında 400 bin kişi iken bugün bu sayı 50 bin kişiye kadar düştü. 2002 yılında ülkemizde 160 bin ton tütün üretimi gerçekleştirilirken, bugün bu rakam 77 bin tona geriledi. Bugün ülkemiz tütün konusunda tam ithalatçı konumundadır.

2003 ile 2021 Mayıs ayı arasında 1 milyon 184 bin ton yaprak tütün ithalatına 6 milyar 29 milyon dolar döviz ödendi. Bu ithalat her yıl biraz daha artmaktadır. 2019 yılında 82 bin ton, 2020 yılında 90 bin ton, bu yılın ilk 5 ayında ise 31 bin ton tütün ithal edildi. Ülkemiz, 2015 yılından itibaren tütünde net ithalatçıdır. Uygulanan tütün politikası nedeniyle hem tütün ekim alanları hem tütün çiftçi sayısı hızla düşüyor. Ülkemizde üretilen sigaralarda kullanılan tütünün %11,35’i yerli tütün, geri kalan %88,65’i yabancı tütündür. Geçen yıl çıkarılan torba kanun ile ülkemizde üretilen sigaralardaki tütün oranın arttırılması kararı alındı. Yasaya göre 2022 yılından yerli tütün kullanım oranı yüzde 17’ye, 2023 yılında yüzde 21’e 2024 yılında yüzde 25’e ve 2025 yılında ise yüzde 30’a çıkarılacak. O zaman da söyledik; neden şimdi değil? Neden hemen bu yıl bu oranın yükseltilmesi sağlanmıyor? Kapasitemiz var iken neden tütün üretmiyoruz da ithal ediyoruz?”

Sarıbal, son günlerde Adıyaman, Malatya ve Diyarbakır’da çiftçilerin protesto eylemleri ile gündeme gelen ‘Şark tütünü’, oryantal tütün diye adlandırılan tütün ile ilgili bilgiler de verdi. Söz konusu tütünün vergiye tabi olmadığı için hem üretimin hem de tüketiminin arttığını hatırlatan Sarıbal, şunları söyledi:

“Tüketim artınca ve şirketler baskı yapınca bu tütünden ÖTV ve KDV almak üzere hükümet harekete geçti. Hükümet 2017 yılında Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda değişiklik yaparak, Tarım ve Orman Bakanlığ’ndan yetki belgesi almadan veya bildirimde bulunmadan bu tütünün ticaretini yapanlara 3 yıldan 6 yıla kadar hapisle cezası getirdi. Söz konusu düzenleme 3 yıl ertelendikten sonra 1 Temmuz 2021 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu tütünün satışının yapılması kooperatifler aracılığıyla yapılması gerekiyordu. Ama araya pandemi girdi. Gerekli kooperatifler kurulamadı. Şimdi 6 aylık bir erteleme getirdiler. Ama bu süre sorunun çözümü için yeterli değil. İşe yaramaz. Adıyaman, Diyarbakır, Malatya, Gaziantep bölgesinin üreticisinin ürettiği tütünün üzerindeki ÖTV ve KDV kaldırılmalı. İktidar uyguladığı bu yanlış politikadan vazgeçmeli, hak mücadelesi veren Adıyamanlı tütün üreticileri derhal serbest bırakılmalı.”