D?SK Emeli Sen Kayseri ?ube Ba?kan? Metin Atila yapt??? bas?n aç?klamas?nda
Sosyal güvenlik ve insanca bir emeklilik temel bir yurtta?l?k hakk?d?r dedi:
Atila,emekliler ve hak sahipleri ciddi bir yoksullukla ve sefalet düzeyinde bir gelirle
yüz yüze. En dü?ük emekli ayl?k ve geliri alan 2,6 milyonluk yüzde 20'lik dilimin
ayl?k harcanabilir geliri Temmuz 2020 itibariyle 763 TL'dir. 
Yanl?? duymad?n?z. 2,6 milyon emekli ve hak sahibi bu sefalet geliri ile ya??yor.

13,2 milyon emekli ve hak sahibinin 7 milyon 900 bini, yani yakla??k yüzde
60'? asgari ücretin alt?nda ayl?k ve gelire mahkûm durumda. Bu utanç verici
rakamlar yayg?n bir emekli yoksullu?u yarat?yor.
Sosyal güvenlik hakk?n?n ayr?lmaz bir parças? olan emeklilik hakk?, Anayasa ve
uluslararas? sözle?melerle güvence alt?na al?nm?? temel bir insan hakk?d?r. Ya?amlar?n?n
en büyük bölümünde çal??an, emek harcayan insanlar?n ya?l?l?klar?nda insanca bir
emeklilik ya?amalar? hakt?r. Ancak ülkemizde hem emeklilik hem de emeklilerin insanca
bir ya?am sürmesi giderek zorla?maktad?r.
Türkiye'de emeklilerin ya?ad?klar? s?k?nt?lar? ve Emeklilikte Ya?a tak?lanlar (EYT)
gerçe?ini gözler önüne sermek için D?SK-Ara?t?rma Merkezi'nin haz?rlad??? "Türkiye'de
Emeklilerin Durumu ve EYT Gerçe?i” ara?t?rmas?n? payla?mak için bugün burada bir
araday?z. 
Emekliler ve onlar?n hak sahipleri 13 milyonu a?an say?lar?yla en önemli toplumsal
gruplardan birini olu?turuyor. En büyük toplumsal gruplardan biri olan emekliler ne yaz?k
ki büyük s?k?nt? çekiyor. 9 milyonu a?k?n ya?l?l?k ayl??? alan emekli ile 4 milyon civar?nda
dul ve yetim ayl??? alan hak sahipleri ciddi geçim s?k?nt?lar? ya??yor.
Sosyal Güvenlik Kurumu nedense emeklilerin ve hak sahiplerinin ayl?k ve gelirlerinin
ayr?nt?lar?n? aç?klam?yor. Say?n Bakan geçenlerde yapt??? bir aç?klamayla emeklilere "?u
kadar ayl?k ödedik” dedi. Sosyal güvenlik bir hak, emeklilik bir hak. Emekli ayl???
ödenmesinden daha do?al ne olabilir. Bunun övünülecek bir taraf? yok.
As?l soru ?u. Kim ne kadar ayl?k ve gelir al?yor? Emeklilerin ne kadar? hangi düzeyde
gelire sahip? Emekli ayl?k ve gelirlerinin ayr?nt?s? ne? SGK bunu ?srarla aç?klam?yor. Kaç
emekli ve hak sahibin asgari ücretin alt?nda ayl?k ve gelir ald???n? SGK aç?klam?yor. Bu
yönde bilgi ba?vurular?n? reddediyor.
Oysa biz biliyoruz milyonlarca emekli ve hak sahibi asgari ücretin çok alt?nda ayl?k ve
gelir ile ya?am?n? sürdürmek zorunda kal?yor. Gerçeklerin bir gün ortaya ç?kmak gibi bir
huyu vard?r. Uzun süre üstü örtülemez. SGK, verilerin ayr?nt?lar?n? aç?klamasa da devletin
farkl? kurumlar?n?n aç?klad??? bilgilerden hareketle emekli ve hak sahiplerinin ya?ad???
s?k?nt?lar?n gerçek boyutunu ortaya koyduk.
Emekliler ve hak sahipleri ciddi bir yoksullukla ve sefalet düzeyinde bir gelirle yüz yüze.
En dü?ük emekli ayl?k ve geliri alan 2,6 milyonluk yüzde 20'lik dilimin ayl?k harcanabilir
geliri Temmuz 2020 itibariyle 763 TL'dir. Yanl?? duymad?n?z. 2,6 milyon emekli ve hak
sahibi bu sefalet geliri ile ya??yor.
13,2 milyon emekli ve hak sahibinin 7 milyon 900 bini, yani yakla??k yüzde 60'? asgari
ücretin alt?nda ayl?k ve gelire mahkûm durumda. Bu utanç verici rakamlar yayg?n bir
emekli yoksullu?u yarat?yor.

Bu verileri devletin di?er kurumlar?n?n hesaplar?ndan ç?karmak mümkün. SGK'y? emekli
ayl?k ve gelirlerine ili?kin gerçekleri, emekli ayl?k ve gelirlerinin ayr?nt?lar?n? aç?klamaya
ça??r?yoruz.
Ülkemizde emekli ayl?k ve gelirleri giderek dü?mektedir. AKP döneminde, 2008 y?l?nda
kabul edilen 5510 say?l? yasa bu dü?ü?ün ba?l?ca nedenidir. Bu yasa ile ayl?klar?n alt
s?n?r? dü?ürülmü? ve ayl?klar?n art?? yönteminde büyümeye yer vermemi?tir. Böylece
emekli ayl?k ve gelirleri asgari ücretin alt?na dü?meye ba?lam??t?r. 2002-2020 aras?nda
ortalama emekli ayl?klar? asgari ücrete göre yüzde 25 geriledi.
Emekli ayl?klar?n?n 2008'den sonra azalmaya ba?lamas? ve giderek asgari ücretin
yar?s?n?n alt?na dü?mesi nedeniyle yükselen tepkiler kar??s?nda Ocak 2019'da en dü?ük
emekli ayl???n?n 1.000 TL'ye ve Mart 2020'de ise 1.500 TL'ye tamamlanmas?na ili?kin
düzenleme yap?ld?. En dü?ük emekli ayl???n?n 1.500 TL'ye yükseltildi?i iddias?, hükümet
taraf?ndan uzun süre inkâr edilen bir gerçe?i, ayl?klar?n asgari ücretin çok alt?nda oldu?u
gerçe?ini gözler önüne serdi.
Ancak 25 Mart 2020 tarih ve 7226 say?l? Yasa ile getirilen düzenleme ile emeklilerin uzun
süre 1500 lirayla ya?amaya mecbur b?rak?lmas?n?n da yolu aç?lm?? oldu. Bu
düzenlemeye göre e?er hesaplanan ayl?klar 1.500 TL'den az ise aradaki fark Hazine
taraf?ndan kar??lan?yor. Ancak bu düzenlemeye göre emekliler esas ayl?klar? 1.500 TL'ye
gelinceye kadar zamlar?n? 1500 TL'nin üzerinden de?il, eski ayl?klar? üzerinden alacaklar.
Üstelik bu s?n?r? a?ana kadar ücretleri 1500 TL'ye sabitlenmi? olacak.
Raporda uzun uzun anlat?lan dü?ük gelir gerçe?i nedeniyle emeklilerin neredeyse yar?s?
ya çal???yor veya i? ar?yor. 2002 y?l?nda 4,3 milyon emeklinin 1,6 milyonu i?gücü
piyasas?nda iken, 2020 Temmuz ay? itibariyle 9 milyon 89 bin emeklinin 4 milyon 255 bini
i?gücü piyasas?ndad?r. Çal??an veya i? arayan emeklilerin oran? AKP döneminde yüzde
36.8'den 46,8'e yükselmi?tir.
Türkiye'de emekli ayl?k ve gelirleri aras?nda büyük bir uçurum bulunuyor. Avrupa Birli?i
?statistik Birimi (Eurostat) verilerine göre Türkiye emekliler aras? gelir e?itsizli?inin en
yüksek oldu?u ülkedir. Türkiye'de en dü?ük emekli ayl?k ve geliri alan emeklilerin ilk dilimi
ile en yüksek emekli ayl?k ve geliri alanlar aras?ndaki fark 7,5 katt?r. Emekliler aras? gelir
e?itsizli?ini gösteren bu rakam Avrupa Birli?i'nde ortalama 4,2'dir.
Emeklilerin ya?am ko?ullar?n?n giderek zorla?mas?n?n yan? s?ra emekli olmak da giderek
güçle?mektedir. Bu konu ne zaman gündeme gelse Türkiye'nin "genç emekliler” ülkesi
oldu?u iddia edilmektedir. Bu iddia da kesinlikle do?ru de?ildir. Ülkemizde emeklilerin
yüzde 80'e yak?n? 55 ve yukar? ya?takiler olu?turmaktad?r. Türkiye'de emeklilikte ortalama
ömür beklentisi 17,6 y?l ile OECD ve Avrupa ortalamas?n?n oldukça alt?ndad?r. Emeklilikte
ortalama ömür beklentisi Fransa'da 25 y?l, Yunanistan'da 24 y?ld?r. Türkiye OECD
s?ralamas?nda emeklilikte ortalama ya?am beklentisi aç?s?ndan 45 ülke aras?nda 36'nc?
s?radad?r.
Toplumsal cinsiyet e?itsizli?i emeklilikte de sürümektedir. Kad?nlar emeklilik hakk?na da
zor eri?iyor. ?stihdam edilenlerin yüzde 32'si kad?nlardan olu?urken, emeklilerin sadece
yüzde 19'u kad?nd?r.
Emeklilikte Ya?a Tak?lanlar (EYT) ülkemizde büyük bir toplumsal sorundur. Emeklikte
ya?a tak?lmak 1998 y?l?nda i?e giren ve o tarihte 2023 y?l?nda emekli olma hakk?na sahip

bir i?çinin, 1999 y?l?nda ç?kar?lan bir yasa ile emeklili?inin 15 y?l sonraya, 2038 y?l?na
ertelenmesidir.
Bugün ülkemizde EYT ma?duru say?s? 4 milyon 600 bindir. Bugün ya?a tak?lmasa emekli
olabileceklerin say?s?n?n ise 750 bin ile 1 milyon civar?nda oldu?u ifade edilmektedir.
Böylesine önemli bir toplumsal sorunun sadece maliyet üzerinden tart???lmas? do?ru
de?ildir, adil de?ildir, insani de?ildir. Emeklilik bir hakt?r ve bu hakk?n kullan?lmas?n?
sa?lamak ülkeyi yönetenlerin görevidir.
EYT sorununun çözümü SGK için ayl?k ortalama 2 milyar TL civar?nda ilave bir ödeme
anlam?na gelecektir. Bunun anlam? SGK'n?n ödeyece?i emekli ayl?klar?n?n yakla??k yüzde
6-7 civar?nda artmas?d?r. Ve bu kayna?? yaratmak hiç de zor de?ildir. Tahsil edilemeyen
SGK primlerinin tahsil edilmesi, kay?t d??? çal??anlar?n sigortal? çal??t?r?lmas?, sermaye
çevrelerine tan?nan vergi ve prim te?viklerinin bir k?sm?n?n EYT için ayr?lmas?, bu
toplumsal sorunu çözmeye fazlas?yla yetecektir.
Mesele tercih meselesidir. EYT sorununun çözümü için ayda 2 milyar TL civar?nda
ödemeyi çok gören iktidar, 2010-2020 aras?nda bütçeden i?verenlere sadece SGK prim
deste?i için 154 milyar TL'yi a?k?n kaynak aktar?lm??t?r. ?ktidar her ko?ulda tercihini
i?verenleri korumak yönünde yapmaktad?r.
AKP taraf?ndan 16 Ekim 2020'de meclise sunulan "??sizlik Sigortas? Kanunu ile Baz?
Kanunlarda De?i?iklik Yap?lmas? Hakk?nda Kanun Teklifi” de i?verenden yana politik
tercihlerin bir yans?mas?d?r. Meclise sunulan yeni torba yasa teklifi i?verenlere bol kepçe
te?vik ve vergi indirimi olana?? getirirken, i?çi s?n?f?n?n pay?na daha fazla güvencesizlik
dü?mektedir.
25 ya? alt? ve 50 ya? üstü çal??anlar?, ba?ta k?dem tazminat? olmak üzere temel
haklardan mahrum ederek çal??t?rman?n yolunu açan bu düzenlemeyle, zaman?nda
çe?itli isimler alt?nda gasp edilmeye çal???lan, ancak i?çi s?n?f?n?n mücadelesiyle
savunulan k?dem tazminat? bu kez parça parça ortadan kald?r?lmak istenmektedir. 
25 ya? alt? ve 50 ya? üstü i?çiler için belirli süreli sözle?melerin ko?ulsuz olarak
yap?labilmesine olanak tan?yan teklif bu ya? gruplar?na keyfi olarak belirli süreli i?
sözle?mesi yap?lmas?n?n önünü aç?yor. Belirli süreli i? sözle?mesi ile çal??mak geçici i?çi
olarak çal??mak demektir. Bu çal??ma biçimi i?çi aç?dan büyük hak kay?plar? yarat?r. 
Belirli süreli sözle?me ile çal??t?r?lan i?çiler k?dem ve ihbar tazminat?na hak
kazanamazlar. Belirli süreli i? sözle?mesi ile çal??anlar i? güvencesi hükümlerinden
yararlanamazlar. 
Bu teklif her ?eyden önce ya?a ba?l? ayr?mc?l?kt?r. S?rf belli ya? gruplar?nda olduklar? için
milyonlarca i?çiyi temel haklar?ndan yoksun b?rakmak Anayasan?n e?itlik ilkesinin ihlali
anlam?na gelmektedir.
Bu teklif en çok emeklilikte ya?a tak?lanlar (EYT) kapsam?nda olan i?çilere olumsuz
yans?yacak. Bilindi?i gibi EYT'liler çal??ma y?l? ve pirim gün say?s? doldurup ya? ko?ulu
nedeniyle bekleyen i?çilerden olu?uyor. Bu çal??anlar genellikle 50 ya? üzeri i?çilerden
olu?uyor. Bu teklif yasala??rsa EYT'liler belirli süreli sözle?me ile çal??maya zorlanacak
ve daha güvencesiz ko?ullarda çal??m?? olacaklar.
K?sacas? Hükümet EYT sorununu çözmek yerine EYT'liler için, ba?ta k?dem tazminat?
hakk? olmak üzere yeni hak kay?plar?na yol açacak bir düzenlemeyi gündeme getiriyor.

K?dem tazminat?n? ortadan kald?rmak için bu niyeti türlü türlü ambalajlara soktular. Fon
dediler, Bireysel Emeklilik Sistemine entegre edece?iz dediler ancak yine de i?çi s?n?f?na
bu ac? ilac? yutturamad?lar. Bu kez de i?çi s?n?f?n? ya?a göre bölerek, 25 ya? alt? ve 50 ya?
üstü i?çilerin haklar?n? gasp etmeye çal???yorlar.
Biz biliyoruz ki, k?dem tazminat? hakk? bize çocuklar?m?z?n emanetidir ve çocuklar?m?z?n
bu hakk?n? savunmak tüm i?çi s?n?f?n?n görevidir. Evet tüm i?çilerin 25 ya? alt?nda
çal??acak çocuklar? olacak ve bugünün genç i?çileri de bir gün 50 ya??na gelecek.
Buradan bir kez daha iktidar? uyar?yoruz: Ne çocuklar?m?z?n emanetinin ne de
gelece?imizin gasp edilmesine sessiz kalmay?z. Genç ve ileri ya?taki i?çilerin korunmas?
gerekirken ayr?mc?l??a maruz b?rak?lmas?, haks?zl?kt?r, hukuksuzluktur, vicdans?zl?kt?r!
Bizler D?SK olarak emeklilik hakk?m?z için, k?dem tazminat? hakk?m?z için, çocuklar?m?z
ve gelece?imiz için mücadeleye devam edece?iz.
Sonuç olarak insan onuruna yak???r bir emeklilik için tüm emeklileri ?u acil talepler
etraf?nda örgütlenmeye ve mücadeleye davet ediyoruz:
? Emekli ve hak sahiplerinin ayl?k ve gelirleri ya?am ko?ullar?na uygun hale
getirilmeli, alt s?n?r? asgari ücret olmal?d?r.
? Emeklilerin sendikal haklar?n? kullanmas?n?n önündeki engeller kald?r?lmal?,
emeklilere toplu pazarl?k hakk? tan?nmal?d?r.
? Emeklilikte Ya?a Tak?lanlar?n (EYT) sorunlar? çözülmelidir.